Küresel salgından sonra tüm dünyada işsizlik rakamları arttı. Ülkemizde ise diğer ülkelere göre rakamlar genç nüfusumuza oranla daha fazla artınca, çeşitli kavramlarda ortaya çıktı. Ev genci kavramını artık günlük yaşamımızda daha çok kullanıyoruz. Gazetecilikte ise işsizlik oranı ülkemizde yüzde 50’lerde seyrediyor.
Kısa adı TED olan Türk Eğitim Derneği de, geçtiğimiz günlerde ‘Bir Bakışta Eğitim’ konulu rapor düzenledi. Rapora göre 18-24 yaş aralığında her üç gençten birini ne eğitimde ne de istihdamda görüyormuşuz. ’Ev Genci’ oranı ise kadınlarda yüzde 41’lere kadar çıkıyor. Bu araştırmaları uluslararası OECD isimli kuruluş istiyor. Kuruluş ülkelerin yıldan yıla gelişmişlik oranlarını belirliyor. OECD tarafından her yıl yayımlanan ve ülkelerin eğitim sistemlerine ilişkin gidişatı çeşitli göstergeler üzerinden sayısal olarak ortaya koyan “Bir Bakışta Eğitim” raporları, eğitim alanında dünyanın en önemli ve güvenilir kaynaklarından biri olarak da kabul görüyor.
Eğitim düzeyimiz
Türkiye’de 25-64 yaş aralığındaki her iki yetişkinden biri en fazla lise mezunu. Türkiye’de 25-34 yaş aralığındaki genç yetişkinlerin yüzde 30’u lise mezunu dahi değil. Buna karşın Türkiye son yıllarda bu konuda büyük ilerleme gösteren ülkelerden biri. 2016 yılında yüzde 45 olan lise mezunu dahi olmayanların oranı 2023 yılında 15 yüzde puan azalarak yüzde 30 olmuş. Bu oran OECD ülkeleri ortalamasında yaklaşık yüzde 14 olarak saptandı.
Ortalıkta görülmeyen gençler
Türkiye’de “ev genci” olarak da adlandırılan, nüfusumuzun yüzde 31’ini biraz geçiyor. 18-24 yaş aralığındaki yaklaşık her üç gençten biri ne eğitimde ne istihdamda görülüyor. OECD ülkeleri ortalamasında bu oran yüzde 13,7. Türkiye’de 18-24 yaş aralığında ne eğitimde ne istihdamda olan kadınların oranı yüzde 41,4, erkeklerin oranı yüzde 21,4. Olarak tespit edildi. İş bulma ve ‘Ev Genci’ unvanından kurtulma erkeklerde daha yüksek olarak görülüyor. Kadınlar daha zor iş buluyor. OECD ortalamasında ise ne eğitimde ne istihdamda olan kadınların oranı yüzde 14,4, erkeklerin oranı ise yüzde 13,1.
Üniversiteli de iş bulamıyor
Araştırma da, ülkemizde hem 25-64 yaş aralığındaki lise mezunları (yüzde 62) için hem de üniversite mezunları (yüzde 74) için en düşük istihdam oranına sahip olduğu ortaya çıktı. Bu oranlar OECD ortalaması için sırasıyla yüzde 77 ve yüzde 87. Türkiye’de her dört üniversite mezunu yetişkinden biri istihdamda değil. Sadece bir üniversite mezunun beğendiği, istediği işi yaptığı biliniyor.
İstenilen seviyede değil
Türkiye’de 6-14 yaş aralığında okullaşma oranı yüzde 98,8. OECD ortalamasında bu oran yüzde 98,4. Türkiye’de 3-5 yaş aralığındaki çocukların okul öncesi eğitime katılım oranı 2014’ten 2022’ye 20 yüzde puan artarak yüzde 48 olmuş. Buna rağmen Türkiye bu oranla 3-5 yaş grubu çocuklar için okullaşma oranının en düşük olduğu OECD ülkesi olarak görülüyor. Okul öncesi okullaşma oranını hep birlikte arttırmalıyız.
Eskişehir iyi durumda
Türkiye’de 15-19 yaş aralığında eğitime katılım oranı yüzde 73 ve bu oran bölgelere göre farklılıklar gösteriyor. Eskişehir’de ise bu oranın yüzde 83.2 olduğu saptandı. Türkiye’de özel üniversitelerden mezun olanların oranı, 2013-2022 yılları arasında yüzde 6’dan yüzde 13’e yükselmiş.
5 bin dolar
Türkiye, tüm eğitim kademelerinde öğrenci başına en düşük harcama yapan OECD ülkelerinden biri olarak görülüyor. Türkiye’de ilköğretimden yükseköğretime kadar öğrenci başına yapılan yıllık harcama ortalama 5 bin 425 dolar, OECD ülkeleri ortalamasında ise 14 bin 209 dolar.
Sınıflardaki sayı
OECD ortalamasında öğretmen başına ilkokulda 14, ortaokulda ve lisede 13 öğrenci düşmekte. Türkiye’de ise bu sayılar ilkokulda 18, ortaokulda 14 ve lisede 13. Türkiye’de devlet okullarında ortalama sınıf mevcudu 24, özel okullarda 18. OECD ortalamasında ise devlet okullarında ortalama sınıf mevcudu 21, özel okullarda 20.
OECD ortalamasında mesleğin en üst kıdemindeki bir öğretmen mesleğe yeni başlayan bir öğretmene kıyasla kademelere göre yüzde 61-65 oranında daha yüksek maaş alıyor. Türkiye’de bu oran ortalama yüzde 9. OECD ortalamasında lise öğretmenlerinin maaşı okul öncesi öğretmenlerine göre yüzde 12-17 daha fazla iken Türkiye’de öğretmen maaşları çalışılan kademeye göre önemli ölçüde farklılaşıyor. Bu tablolara bakarak, her okuyucumuz eğitim durumumuzu ve bu konudaki gidişatımızı görebilir. Ülkemizde eğitim ve öğretim kısa süre önce başladı. Hepimize hayırlı olsun.
