Türkiye’de gündem öyle değişiyor ki, takip edebilmenin imkânı yok. Doktorların Türkiye genelinde yaptığı eyleme Eskişehir’de Aile Sağlığı Merkezinde görevli doktorların katılımı büyük oldu. Eskişehirlilerde aile hekimlerinin eylemini ve Eskişehir-Bilecik Tabip Odası’nın yaptığı açıklamaları dikkatle takip ediyor. Aile Sağlığı Merkezi doktorları, yeni yönetmeliğin sağlıkta performans dayatması getirdiğini, koruyucu hekimlik uygulamalarına fırsat tanımadığını söylüyorlar. Aile Hekimlerinin en önemli taleplerinin, birinci basamak sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesi, güvenceli çalışma ve emekliliğe yansıyacak tek kalem maaş ödemesinin yapılması olduğunu açıklıyorlar. Sadece doktorlar değil elbette, hemşire, ebe ve aile merkezlerinin diğer çalışanları da konuya Sağlık Bakanlığının duyarlı yaklaşmasını bekliyor.
Eziyet yönetmeliği
Eskişehir’de birkaç merkezde yaptıkları eylemler ile seslerini duyurmaya çalışan kısaca ASM diye adlandırılan Aile Sağlığı Merkezi çalışanı hekimler, ebeler ve hemşireler “eziyet yönetmeliği” olarak tarif ettikleri, Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’e karşı açıklamalarına devam edeceklerini de belirtiyorlar. Aile Hekimlerinin çalışmaları, matematik formülleri gibi formüller ile zapturapt altına alınmaya çalışılmış. Bazı önemli ilaçları yazmalarına sınırlar getirildi.
Fabrikalar açılmalıdır
Eskiden SSK ilacı kendisi üretirdi. Kapatılan bu fabrikaların bugün yokluğu çekilmeye başlanıldı. İlaç ve aşı fabrikalarının yeniden açılması gerekiyor. Yabancı para cinsinden ilaç alınması, devlete yük getiriyor. Ayrıca, ilaç israfı var. Ambalajlama sistemi de değişmelidir. İlaçlar birçok ülkede tane ile hastalara veriliyor. Kısacası hekimler 4 maddede taleplerini şöyle sıralıyor: “ASM nüfusu 2 bin olsun, kamu binalarında çalışalım, güvenceli çalışalım, hastalarımızın tedavilerine karışılmasın”. Hekimler, hemşireler ve diğer sağlık çalışanları, itirazlarına kulak kapayan Sağlık Bakanlığına seslerini duyurabilmek için iş bırakma eylemi yaptı. ASM çalışanları, taleplerinin iyileşmemesi halinde, eylemlerinin devam edeceğinin de altını çizdiler.
Puanlama istemiyoruz
İstediği ilacı hastasına yazamayan doktor olmaz. Hekimler, yeni yönetmeliğin, puanlamaya dayalı performansı dayattığını da söylüyorlar. Maaş ödemeleri karmaşık matematik hesaplarına indirgeneceğine, Her şey net olarak açıklanmalıdır. Dolambaçlı yollar izlenmelidir. Sonuçta, her şey insan sağlığı için olmalıdır. Birkaç dakika içinde hasta muayenesi ortadan kaldırılmalıdır. İş güvencesini keyfiyete bağlanmamalıdır. Koruyucu sağlık hizmetlerini aksamamalıdır. Zaten istenenler temel insan haklarını kapsamaktadır.
Hasta müşteri değil
Aile Sağlığı Merkezi çalışanlarından bir ebe ise bize şunları söyledi:” Bu yeni yönetmelik ticarileşmeye hizmet eden bir yönetmelik. Bizler ASM’lerde koruyucu sağlık hizmeti vermek istiyoruz, ticarethane olmak istemiyoruz. Hastalarımızı müşteri olarak görmek istemiyoruz. Yönetmelikle gelmeyen hasta nedeniyle maaşımızdan kesinti yapılması isteniyor. Ebe-hemşire arkadaşlarımız zaten bu ülkede yoksulluk sınırının çok altında maaş alıyorken bu maaş daha da düşürülmeye çalışılıyor. Bırakın hekimler de hemşireler de işini yapsın.”
Reçetimize karışıyorlar
Vişnelik’teki bir Aile Hekimi ise temelde hak ettiğimiz ücreti almak istediğini belirterek,” Vatandaşa doğru bir şekilde uygun bir süre ayırmak ve tedavisini de yaparken bunu da huzur içinde yapmak istiyoruz. Tüm dünyada olduğu gibi huzurdan başka bir şey istemiyor aile hekimleri. Bakanlığımızın açıklamalarında ‘nitelikli sağlık hizmeti’ vurgusu görüyoruz. Biz zaten elimizden geldiğince bunu yapıyorduk. Ama bundan sonra hem çok hastaya bak, çok işlem yap, daha fazla zaman ayır, ama kapıdaki de beklemesin, hastayı tedavi et ama bazı reçete kalemlerini de eksik yaz. Hekimin reçetesine bile karışıyorlar şu an.”
Aşı ve malzeme yok
Bir başka Eskişehirli aile hekimi hastalardan da destek gördüklerini belirterek,” Bunun için onlara da çok teşekkür ederiz. Çünkü biz hem hastalarımız hem de kendimiz için bu eylemi yapıyoruz. Sağlık Bakanlığı bizim sağlığımızı önemsemiyor. ASM’lerde aşı yok; kanser taraması yapacak malzememiz yok; yeterli binamız yok. Biz tüm vatandaşlarımıza eşit, nitelikli erişilebilir sağlık hizmeti vermek istiyoruz. Güvenceli çalışmak istiyoruz. Sağlıkta performansı birinci basamağa da getirmek istiyorlar. Buna karşıyız biz. Bu yönetmelik Bakanlık sesimizi duymazsa devam edeceğiz. Dört temel talebimiz var: ASM nüfusu 2 bin olsun, kamu binalarında çalışalım, güvenceli çalışalım, hastalarımızın tedavilerine karışılmasın.”
Sonuç:
Yaklaşık 40 yıl önce bu mesleğe hasta muhabiri olarak başlayan ben şunu söyleyebilirim” Aile Sağlığı için önemli olan birinci basamağın daha da güçlendirilmesi beklenirken yeni bir ödeme ve sözleşme yönetmeliği çıktı. En önemlisi doktor, hemşire ve ebelerinde söz hakkı olmalıdır. ASM çalışanları eylem yaparken kendi özlük hakları ile yurttaşlarında birinci sağlık hizmetlerinin iyileşmesini istiyor. Sağlık Bakanlığı, o kadar kompleks bir yönetmelik çıkarmış ki ASM çalışanları ile ilgisi olmayan bir sürü yön var. Sağlık Çalışanları da, bu yönetmeliğe toptan karşı çıkıyor. Maaş kesintisi gibi tehditler de yönetmelikte şık olmamış. İlaç yazarken doktorun eli bağlanır mı?
