Sigorta, olası bir riskin ortaya çıkması durumunda meydana gelen zararın tanzim edilmesi amacıyla oluşturulan mali bir araçtır. Trafik sigortası ise aracın kusurlu ya da kusursuz olarak kazaya karışma riski nedeniyle oluşturulan bir sigorta türüdür. Trafik kazalarında araçta ya da kişinin bedeninde oluşabilecek zararı tanzim etmek için kullanılır.
Trafik Sigortası Nedir?
Trafik sigortası 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Madde 91 ile başlayan ikinci bölümünde düzenlenmiştir. Kanunda mali sorumluluk sigortası olarak tanımlanmaktadır ve aynı kanun ile trafiğe çıkan her araç için zorunlu tutulmuştur.
Zorunlu trafik sigortası ile ilgili genel şartlar, teminat bedelleri ve ödeme usulleri Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir. Belirlenen teminat tutarı üzerinden trafik sigortası yaptırmayan araçlar ise trafikten alıkonulur. Sigorta primleri ise ayrı bir yönetmelik kapsamında sigorta şirketleri tarafından serbestçe belirlenir. Bu primler araç türüne göre değişiklik gösterir.
Trafik sigortası kişiye değil araca özgüdür. Kişinin birden fazla aracı olsa dahi her biri için ayrı ayrı sigorta yaptırması gerekir.
Trafik Sigortası Zorunlu Mudur?
Trafik sigortası Kanun ile zorunlu tutulmuştur. Sigorta yaptırmayan araçlara cezai işlem uygulanırken, aynı zamanda araç da trafikten men edilir. Trafik sigortası senelik olarak yapılır ve süresi bittiğinde yenilenmelidir. Yenilenmemesi durumunda sigortasız araç ile benzer cezai uygulamalara tabii olunur. Buna ek olarak özel araç sahipleri trafik sigortasının yenilenmesini geciktirdikleri her 30 gün için ek prim ödemek zorunda kalacaklardır.
İstisnai durumlarda zorunlu trafik sigortası bir yıldan daha az bir süreyi kapsayacak şekilde yapılabilir. Yönetmelikte istisnalar şu şekilde sayılmıştır.
- Geçici plakaya sahip araçlar
- 4295 sayılı kanun kapsamında uluslararası taşımacılık yapan araçlar
- Türkiye ile karşılıklı bir antlaşma çerçevesinde ülkede bulunan yabancı araçlar
Trafik sigortası zorunlu olmasının temel nedeni, oluşabilecek hak kayıplarının ve mağduriyetlerin önüne geçmektir. Primlerini düzenli bir şekilde ödeyen araç sahibinin herhangi bir kazada kusurlu olması durumunda karşı tarafın masraflarını sigorta şirketi öder. Böylece mağdur olan kişinin hakları saklı kalırken, kaza yapan kişi de ödeyemeyeceği büyüklükte bir borcun altına girmemiş olur.
Trafik Sigortasının Kapsamı ve Bilinmesi Gereken Önemli Noktalar
Trafik sigortasının kapsamına giren kalemler aşağıdaki gibi özetlenebilir:
- İki araç arasında gerçekleşen kazada kusur oranına bağlı olarak karşı tarafın aracında oluşan hasara ait masraflar
- Trafik kazasında oluşan kusur nedeniyle yaralanan kişilerin tedavi masrafları; çalışama durumunun süreli ya da süresiz olarak kesintiye uğraması durumunda azalan gelirinin tanzimi ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin masraflar
- Kazanın farklı nitelikte bir taşınmaza zarar vermesi halinde, üçüncü kişilerin sahibi olduğu mallara dair masraflar
- Kamuya ait mallarda oluşan hasarların masrafları
Konu hakkında bilinmesi gereken diğer önemli noktalar ise şu şekilde özetlenebilir:
- Trafik sigortası kasko ile karıştırılmamalıdır. Kasko, sigorta şirketinin aracın sahibini masraflarını karşılamak için oluşturulan bir sigorta türüdür. Araca kasko yaptırmak zorunlu değil, tercihe bağlıdır.
- Aracınız çalındıysa ve kazaya karıştıysa kazadan sorumlu tutulamayacağınız gibi sigorta şirketi de oluşan hasarla ilgili herhangi bir ödeme yapmaz.
- Mevcut sigortası devam eden bir araç el değiştirdiği durumda da trafik sigortasının yeniden yaptırılması gereklidir. Yeni araç sahibine sigorta yaptırmak için 15 günlük süre tanınmıştır. Bu 15 günün bitimini takiben cezai işlemler uygulama alanı bulur. Eski araç sahibi ise gün esasına dayalı olarak kalan gün primlerini geri alır.
- Türkiye içinde ve Türk kanunlarına göre zorunlu olan trafik sigortası yalnızca ülke içinde gerçekleşen kazalar için uygulanır.
Sigorta yaptırmak zorunlu olmakla birlikte, sigorta poliçesi için şirket seçimi kişinin kendi inisiyatifine bırakılmıştır. Şirketler ek primler ile farklı kapsamlara sahip poliçeler hazırlayabilir. En ucuz trafik sigortası araştırırken poliçelerin kapsamının dikkatli bir biçimde incelenmesi gerekir.
