Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi Başkanı olarak Eskişehir'in sanayisi sizce hangi aşamadadır? Ülke sanayisi ile Eskişehir sanayisi arasında bir karşılaştırma yapacak olsanız nasıl bir değerlendirme yaparsınız?
Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi, Türkiye'nin ikinci en büyük OSB'si olarak gelişmiş altyapısının yanı sıra özellikle yüksek ve orta-yüksek teknoloji alanlarında ana ve yan sanayi yatırımlarına verdiği önemle dikkat çekiyor. 34 milyon metrekarelik geniş alanıyla bölgemiz hem Eskişehir'in hem de Türkiye'nin sanayi üretimine yön veriyor. Bölgemiz, sanayi yatırımları için güçlü altyapısıyla cazip bir yatırım merkezi olarak öne çıkıyor. Eskişehir OSB olarak özellikle yüksek teknolojide ana ve yan sanayimizi ileriye taşıyacak güçlü bir büyüme hedefiyle yol alıyoruz. Bölge olarak, Eskişehir sanayisinin yüzde 80'ine ev sahipliği yapıyoruz ve yatırımcılar için sürekli olarak yeni fırsatlar ve yatırım imkanları yaratıyoruz. Lojistik avantajlarımız, gelişmiş altyapımız ve sanayicilere sunduğumuz yatırım fırsatları sayesinde, bölge yatırımcılar için bir cazibe merkezi olmaya devam ediyor. Eskişehir'in sanayisini ülke sanayisi ile karşılaştıracak olursak, şehir olarak sahip olduğumuz teknoloji odaklı üretim kabiliyetleri ve katma değeri yüksek ürünlerimizle Türkiye'nin sanayi çıtasını yukarı taşımada önemli bir rol oynuyoruz. Özellikle savunma sanayi, havacılık sanayi, raylı sistemler, beyaz eşya, ileri teknoloji malzeme üretimi ve otomotiv yan sanayi gibi stratejik sektörlerde Eskişehir OSB'den çıkan ürünler, ulusal ve uluslararası pazarlarda büyük bir rekabet gücüne sahip. Bu bağlamda Eskişehir sanayisinin, Türkiye'nin genel sanayi üretimine yaptığı katkının her geçen gün arttığını söyleyebilirim. Hedefimiz, bu ivmeyi daha da ileriye taşıyarak, Eskişehir'i hem ulusal hem de uluslararası düzeyde sanayide öncü bir şehir haline getirmektir. Eskişehir olarak yüksek teknoloji ihracatında Türkiye'de İstanbul ve Ankara'dan sonra üçüncü sıradayız. Yüksek teknoloji dış ticaretinde ise 81 il içinde fazla veren iller arasında birinci sıradayız. Diğer birçok il yüksek teknoloji ürünlerindeki ithalatları ihracatlarından çok daha fazla. Eskişehir gerçek anlamda bir yüksek teknoloji ürünler üretim şehri. Yine Eskişehir Teknoloji Geliştirme Bölgemizde faaliyet gösteren ve spesifik ürünler üreten çok önemli firmalarımız var. Eskişehir sanayisi yüksek ve orta-yüksek teknoloji alanlarının gelişimine öncülük eden çok verimli bir eko sistem sayesinde başarılı bir şekilde gelişmeye devam ediyor.
Eskişehir sanayisinin hem ulusal hem de uluslararası alanda rekabet gücünü nasıl değerlendirirsiniz?
Eskişehir sanayisi hem ulusal hem de uluslararası alanda sahip olduğu rekabet gücüyle Türkiye'nin öncü üretim merkezlerinden biri konumundadır. Bu rekabet gücü, şehrimizin köklü sanayi geçmişi, yetişmiş insan kaynağı, güçlü altyapısı ve özellikle yüksek teknolojiye dayalı üretim kapasitesiyle doğrudan ilişkilidir. Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi olarak, bu gücü daha da artırmak için yatırımları destekliyor, sanayicilerimize uluslararası standartlarda üretim yapabilecek imkanlar sunuyoruz. Eskişehir, havacılık, savunma sanayi, otomotiv yan sanayi, ileri teknoloji malzemeleri ve makine imalatı gibi yüksek katma değerli sektörlerde Türkiye'nin en güçlü oyuncuları arasında yer alıyor. Bu sektörlerde faaliyet gösteren firmalarımız, dünya standartlarında ürünler geliştirmekte ve özellikle Avrupa, Orta Doğu ve Uzak Doğu pazarlarına ihracat gerçekleştirmektedir. Bugün Eskişehir OSB'de faaliyet gösteren birçok firmamız, ürünlerini dünya çapında 177'den fazla ülkeye ihraç etmektedir. Bu da şehrimizin uluslararası ticaretteki etkinliğini ve rekabet gücünü açıkça ortaya koymaktadır. Eskişehir ihracatta sürekli dış ticaret fazlası veren bir şehirdir. İhracatımız ithalatımızdan daha fazladır. Ayrıca Eskişehir sanayisi, Ar-Ge ve inovasyona verdiği önemle diğer sanayi bölgelerinden ayrışmaktadır. Üniversitelerimizle sanayi arasında kurduğumuz güçlü iş birliği sayesinde, teknolojiye dayalı yeni ürün geliştirme çalışmaları hız kazanmıştır.
Dünya standartlarının üzerindeyiz
Son yıllarda özellikle savunma ve havacılık sanayisinde elde ettiğimiz başarılar, Eskişehir'in küresel ölçekte ne denli güçlü bir üretim merkezi olduğunu göstermektedir. Bu ihracat rakamlarına da yansıdı. TİM verilerine göre 2023 yılında 436 milyon dolar olan havacılık ve savunma sanayi ihracatımız 2024 yılında yüzde 18 artışla 514 milyon dolara çıktı. Bu rakam yıllık toplam ihracatımızın %33'ünün havacılık sektöründen yapıldığını gösteriyor. Havacılık sektöründeki kuruluşlarımız dünyanın önde gelen en büyük sivil ve askeri havacılık firmalarına başarıyla üretim yapmaya devam ediyorlar. Her geçen yıl hem ihracatımız artıyor hem de üretilen parça ve iş sayısı büyük bir hızla artıyor. Eskişehir'deki özellikle havacılık sanayiindeki gelişmiş ana ve yan sanayi ilişkisi, nitelikli ve kalifiye işgücü, gelişmiş makine ve ekipman alt yapısı, eğitim kurumlarının varlığı bu alandaki yeni yatırımlar konusunda Eskişehir'in öne çıkmasında büyük rol oynuyor. Bu sektörlerdeki ürünlerimiz, kalite, dayanıklılık ve yüksek teknoloji açısından dünya standartlarının üzerindedir.
Başarımızı rakamlar özetliyor
Bunun yanı sıra lojistik avantajlarımız da şehrimizin rekabet gücünü destekleyen bir diğer önemli unsurdur. Eskişehir, kara, demir yolu bağlantılarıyla hem ulusal hem de uluslararası pazarlara hızlı erişim imkanı sunmaktadır. Başarımızı ihracat rakamlarımız da özetliyor. 2024 yılını bir önceki seneye göre yüzde 15 artış ile 4,5 milyar dolar ile kapattık. Açıklanan ihracat rakamları, şehrimizin ekonomik dinamizmini ve üretim gücünü bir kez daha ortaya koyuyor. Sanayimiz Eskişehir ve ülkemiz ekonomisine çok büyük katkılar sağlamaya devam ediyor. Sanayicilerimiz, yüksek katma değerli ürünlerle ülke ekonomisine katkı sağlarken, uluslararası pazarlarda da varlıklarını her geçen gün daha da güçlendiriyor. En önemli pazarlarımızın başında ABD olduğunu görmekteyiz. Bunun yanı sıra Avrupa Birliği ve OECD ülkelerine yüksek standartlarda ürün satabilme kabiliyetine sahibiz. Şu anda 177'den fazla ülkeye Eskişehir ürünlerini ihraç ediyoruz. İl sanayimizin yüksek teknolojili ürün üretme kabiliyeti ve yüksek kaliteye sahip ürünler sayesinde, en zor pazarlarda bile rakiplerimizin önünde yer almaya ve ihracatımızı arttırmaya devam ediyoruz 2025 yılının ihracatımız açısından daha olumlu bir tabloda geçeceğini ve ihracat performansımızı daha da artıracağımızı öngörüyoruz. Sanayimizin finansman ve ihracat kredileri yönünden çok daha fazla desteklenmesinin önemini bir kere daha hatırlatmak isterim. Sanayicinin önü ne kadar fazla açılırsa o kadar çok bu ülkeye döviz getirmek için yeni yatırım yapar ve ihracat için daha çok çaba gösterir. Sanayimizin yeni yatırımlarla daha hızlı büyümesine her kesimin yardımcı olması gerekli.
Çalışan sayımız 49 bini aştı
Bugüne kadar Eskişehir Sanayicisi için OSB olarak önemli yatırımlar yaptınız, yaptıklarınızı kısaca özetler misiniz? Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi'nin yakın vadede hedefleri nelerdir?
Bölgemiz 34 milyon metrekare büyüklüğü ile Türkiye'nin en büyük 2. OSB'sidir. OSB'deki sanayi kuruluşu sayımız 902'ye ulaşmış olup, üretimdeki tesis sayımız 664, inşaat halindeki tesis sayımız 215 ve proje halindeki tesis sayımız ise 23'tür. Çalışan sayımız ise 49 bini aşmış durumda. OSB'deki kuruluşların ihracatı ise 2,2 milyar dolar düzeyinde. 6 yıllık sürede Eskişehir OSB'yi yeni yatırımlarla büyütmeye devam ettik. Kısaca bazılarını sayacak olursam; Bakanlarımızın ve kamunun desteğiyle Çinli Haier firmasının OSB'de büyük yeni yatırımlar yapmasını sağladık. İkinci KOBİ-OSB'yi kurduk. Burada 144 firmamız var. 2026 yılında ancak dolar diye düşündüğümüz İmişehir'deki OSB 1. Gelişme Bölgemizi yatırımcılara açtık ve beklediğimizden hızlı bir şekilde 2023 yılı sonunda %99 doluluğa ulaştık. Kalkanlı ve Hasanbey gibi yeni OSB gelişim alanlarımızda ise kamulaştırma çalışmalarımızı tamamladık. Yeni 2,5 milyon m2'lik bir alanının kamulaştırma çalışmalarını sürdürüyoruz. Bu şekilde Eskişehir sanayisinin 2050'li yıllara kadar ki arsa ihtiyacı sorununu çözmüş olacağız. 2018 yılında mesleki eğitim merkezi MEGEM'i hayata geçirdik. Bugüne kadar burada 2.250'den fazla kişiyi 5 dalda ücretsiz eğitip önce meslek sahibi, sonrada sanayimizde iş sahibi yaptık. MEGEM'de yine BEBKA desteğiyle 6,5 milyon TL'lik bir yatırımla 2 yeni meslek dalının da eğitiminin verileceği yeni birimlerin yapımına kısa sürede başlayacağız. Test ve laboratuvar hizmetleri de veren MEGEM'i inşallah yeni desteklerle ve projelerle daha da geliştirip büyüteceğiz.
2 yılda 2 projeyle ödül aldık
Şimdi burada BEBKA desteğiyle 10,5 milyon TL'lik bir NDT test merkezi kurma çalışmalarına başladık. MEGEM'de halen yılda 450 kursiyer eğitirken, yeni yatırımlarla bunu önce 750 kişiye daha sonra da, yılda bin kişiye çıkaracağız. Okulumuz ve MEGEM Eskişehir sanayisinin yıllık 2500 kişi olan yeni iş gücü ihtiyacının en az yarısını karşılar hale gelmek üzere. 2021 yılında sınav ve belgelendirme merkezi ESBEM'i hayata geçirdik. Çalışanlarımızı artık burada belgelendirmeye başladık, sanayicimizin parası Eskişehir'de kalıyor. Kurduğumuz şirket 5 şehirde 200'ü aşkın firmada 2800 kişiyi belgelendirdi. Yüksek teknolojiye dayalı sanayi hedefi için, ATAP'ı yeni yatırımlarla büyütmeye devam ediyoruz. ESTÜ'de yeni binamız 3-4 ay içinde hizmete girmiş olacak. ATAP bünyesinde AB'den sağlanan fonlarla hayata geçirdiğimiz ETİM, teknolojik alt yapısıyla sanayicimize çok büyük katkı sağlar hale geldi. Çok önemli proje ve işlere burada imza atılıyor. Dünyada ve Türkiye'de bir ilk olan LORA-WAN altyapısıyla "Dijital OSB" projemizi hayat geçirdik. Hem bize hem sanayicimize hizmet veriyor. Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu’ndan son 2 yılda gerçekleştirdiğimiz 2 önemli projeyle ardı ardına farklı kategorilerde ödüller aldık. OSB Yaşam Merkez'ini hayata geçiriyoruz. Merkezdeki çoğu birim tamamlandı. Kalan kısımları da inşallah bahara kadar tamamlayarak tüm tesisleri hayata geçirmiş olacağız. Bunun yanı sıra sanayicimize hizmet götürmek için yaptığımız ama toprak altında kaldığı için pek ortalıkta gözükmeyen milyonlarca dolarlık yol, elektrik, doğalgaz, su, atık su, kanalizasyon, internet, telekom, kamulaştırma ve ağaçlandırma yatırımları yapmaya devam ediyoruz. 7 yıllık dönemde ise Eskişehir OSB'den 324 yatırımcıya 560 futbol sahası büyüklüğündeki, 4 milyon metrekarelik bir alanı yatırımlar için tahsis ettik. Önümüzdeki 2 yıl içinde ise Eskişehir OSB'de üretime geçecek yeni sanayi tesisi sayısı 250'nin üzerinde.
Ülkemizin en büyük OSB'si olacağız
2025 yılına umutla bakıyoruz, Eskişehir OSB olarak, yeni yılda sanayi alanında daha büyük atılımlar gerçekleştirecek, şehrimizin kalkınmasında öncü bir rol oynamaya devam edeceğiz. Daha çok yatırımcı çekmek, katma değer yaratmak ve nitelikli iş gücünün yetiştirilmesi, bölgemizin rekabet gücünü artırmada temel önceliklerimiz arasında yer alıyor. Teknolojik yatırımlara odaklanarak, Eskişehir OSB'yi yenilikçi ve sürdürülebilir bir üretim merkezi haline getirmek için çalışmalarımıza kararlılıkla devam edeceğiz. İnşallah 2030 yılı sonuna kadar, Eskişehir OSB'yi her manada bugünkünden çok daha ileri bir noktaya taşımak azmindeyiz. 50 milyon m2'lik alan büyüklüğüne ulaşarak, ülkemizin en büyük OSB'si olacağız. OSB'deki tesis sayısının 1200'ü geçmesini hedefliyoruz. Yeni kurulacak tesislerin büyük çoğunluğun yüksek ve orta-yüksek teknoloji alanlarında olmasına öncelik vereceğiz. Çalışan sayımızın 75 bine ulaşmasını, OSB'den yapılan ihracatımızın ise en az 5 milyar dolara çıkmasını hedefliyoruz. Her zaman olduğu gibi Türkiye'nin en yeşil ve çevreci OSB'si olma kararlılığımızı devam ettireceğiz.
