Habibe Aydın’ın Bulgaristan seçimleri ile ilgili sorularımıza verdiği cevaplar şöyle;

Eskişehir Balkan Göçmenleri Derneği olarak Eskişehir’deki özellikle Bulgaristan göçmeni kaç vatandaşımız var. Bunlardan ne kadarı çifte vatandaş?

Şu anda elimizde net istatistiksel bilgiler olmamasına rağmen biz biliyoruz ki Eskişehir’de özellikle Bulgaristan kökenli göçen ‘Balkan Türk’ü diyeceğim, bu terimi kullanmayı çok seviyorum ben. Balkan Türk’ü vatandaş sayımızın soy bağlantılarıyla beraber 120 Bin civarında ‘Bulgaristan Türk’ü kökenli insanların yaşadığını biliyoruz. Bu sayı sadece bilfiil göçenler değil. Göçenlerin burada evlatları, birinci nesil, ikinci nesil şeklinde ya da üçüncü nesil şeklinde çifte vatandaşlık hakkına tabii olmak isteyen ve bu konuda başvuran ‘Bulgaristan Türk’ü vatandaşlarımız da var. Dolayısıyla biz de ESBALGÖÇ olarak Eskişehir’de 1987’den beri faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. En eski Balkan derneğiyiz. Hepsinin problemleriyle ilgileniyoruz, konjonktürün ve durumun da farkındayız.

Kazanılmış hakları kullanmalıyız

Eskişehir’deki Bulgaristan Göçmenleri önümüzdeki 9 Haziran tarihinde Bulgaristan seçimleri için sandık başına gidecekler. Eskişehir’de sandık başına gidecek kaç seçmen var?

Öncelikle 9 Haziran seçimlerinin bizim için öneminden bahsetmek istiyorum. 2 Nisan 2021 tarihinden itibaren Bulgaristan özelinde gerçekleştirdiğimiz, dernek olarak koordinasyonunu sağladığımız 7. Seçim. Artı bir de Cumhurbaşkanlığı Seçimi’ni organize ettik. Ekip olarak bu konuda üç senede epey tecrübelendik. Bulgaristan seçim sandığı nasıl açılır ve seçim süreci nasıl gelişir diye. Yine 9 Haziran 2024 Pazar Günü gerçekleştirilecek olan seçimlerde üç tane sandığımız var. Bir tane sandığımız Çankaya Mahallesi’nde Odunpazarı Bölgesi’nde açılacak. Diğeri de Tepebaşı Bölgesi’nde açılacak iki sandığımız var. Çankaya Mahallesi’nde açılacak olan sandık Plevne Özel İdare Ortaokulu, Tepebaşı Bölgesi’nde açılacak olan sandıklar da Şehit Teğmen Subutay Alkan Ortaokulu, Ahmet Olcay İlköğretim Okulu’nda sabah saat 08:00’den itibaren akşam saat 20:00’ye kadar çifte vatandaşlık hakkına sahip vatandaşlarımız oy kullanabilecekler. Eskişehir’de bizim tahminimiz yaklaşık 3 bin 4 bin bandında çifte vatandaşımızın olduğunu biliyoruz. İstatistiki veri olarak da şunu söyleyebiliriz şimdiye kadar oy kullanma oranları en yüksek 1600 civarında gerçekleşti. 1600 seçmen bunun da sebebi şu, kamuoyunda belki yeterli duyuruyu yapamıyoruz diğeri de insanlar psikolojik olarak artık sürekli sandığa gidiyoruz da ne oluyor, bıktık, usandık durmadan seçim mi yapılır. Bizim ilgilendiğimiz konu böyle bir hak verilmiş demokratik bir haktır. Vatandaşların demokratik haklarını çok arzu ediyoruz. Bizim için diğer bir önemi şöyle düşünün Bulgaristan’da yaklaşık 6 milyon nüfus var tahmini rakamlarla bunun 3 milyonunun seçmen olduğunu varsayarsak Türkiye’de de yaklaşık 390 bine yakın çifte vatandaş var. 390 bin vatandaşın haklarını korumak adı altında hak aramaktan bahsetmiyorum öncelikli olarak hak korumak, haklarını güvence altına almak noktasında veya Bulgaristan siyasetinde göç eden vatandaşların oradaki elde ettiği, kazanılmış haklarının korunması ve devamını sağlamak amacıyla sandığa gittiğini düşündüğünüz zaman bu yüzde 10’una tekabül eder.

Bulgaristan seçimlerinin Eskişehir’de veya Türkiye’de yaşayan Bulgaristan göçmeni vatandaşlarımız için önemi nedir, neden sandık başına gitmeliler?

Zorunlu göçlerle gelen vatandaşların orada devam eden hayatları var. Göç olgusu aslında nesilden nesile aktarılan bir travma. Şöyle düşünün bugün sabah kalkıyorsunuz günlük rutininiz var bu rutini gerçekleştiriyorsunuz, yanınızdaki Bulgar komşularınızla siyaseten ne yaptığı umrunuzda da değil. O insanlarla tarihi, kültürel bir bağınız var. Ortak yemek kültürünüz var, ortak aidiyetiniz var kapı komşususunuz. İnsanlar düşman değiller ki. Siyaset ve sınırlar insanları bu hale getiriyor. Dolayısıyla akıp giden rutininiz içerisinde siyasi bir kararla göç kararı, zorunlu göç kararı alınıyor ve işte 40-50 yaşında bir insansınız hayatınızı sıfırlıyorsunuz. Yerinizi, yurdunuzu, işinizi, orada bankadaki birikimlerinizi, çocukluğunuzu bırakıyorsunuz. İnsanın vatanı çocukluğunun, anılarının geçtiği yerdir. Ki Balkanlar 600 yüzyıl Türk yurduydu hala daha orada eserlerimiz var. Dolayısıyla birden yaşamı sıfırlıyorsunuz ve hiçbir şeyiniz olmadan belirsiz bir geleceğe doğru adım atıyorsunuz. Türkiye ve Atatürk bizim kırmızı çizgimizdir. Bulgaristan’dan buraya baktığınızda anavatan dendiğinde bizim için akan sular durur. Dolayısıyla hayatı sıfırladınız, buraya geldiniz daha sonra Bulgaristan Hükümeti ile ilişkiler iyileştikten sonra ki şu anda çifte vatandaşlık sırasına giren insanlar var oradaki hakları için. İşte dedesinin toprağı kalmış, orada çalışanların emeklilik hakları var. Orada çalışanların o sıfırladıkları yaşamdan alacakları var. Bu alacakları için insanlar sandığa gittiklerinde Bulgaristan’da eğer bir şekilde Türk partisi veya Türklerin hassasiyetlerini göz önünde bulunduran çünkü sayımız az değil. Herhangi bir şekilde başka bir fraksiyona ait bir Bulgar Partisi Türklerin hassasiyetlerini ön plana alırlarsa dediğim gibi sayımız azımsanacak bir sayı değil. Biz orada Bulgaristan yasaları çerçevesinde atalarımızın bu kaybettiği haklardan faydalanmak istiyoruz en birincisi bu. Bir diğeri biliyorsunuz Bulgaristan aynı zamanda Avrupa Birliği ülkesi. Çifte vatandaşlık hakkına sahip vatandaşlarımız da yine bu haklardan yararlanıyorlar. Bir yandan da Avrupa Birliği Parlamentosu Seçimleri de gerçekleştiriliyor. Dolayısıyla orada Türklerin haklarını korumak adına temsilen Avrupa Birliği Parlamentosu’na gönderilecek milletvekillerinin gelecek olan oylarla dağılımına göre seçim yapılacağı için Balkan Türk’ü olarak orada bulunmak bizim için çok önem arz ediyor. Belki kızıyoruz bu 7.Seçim diyoruz ama bu bizim için sadece bir seçim değil. Bizim için oradaki atalarımızın varlığının bir şekilde tescillenmesi demek.

Siyaset insanları bu hale getirdi

Bulgaristan seçimlerinde Bulgaristan göçmenlerinin beklentisi nedir?

Bu anlamda biz dernek olarak Odunpazarı Halk Eğitim Merkezi ile birlikte Bulgarca kursu açtık. Çünkü çifte vatandaşlarımız oradaki prosedürlere tabi olarak bir takım sınavlara girecek. Hadi onu geçtim siz Bulgaristan’a gidiyorsunuz atalarınızın haklarını arayacaksınız, atalarınızın doğduğu, yaşadığı yerleri merak ediyorsunuz, 3.kuşak olarak ziyaret etmek istiyorsunuz. Onların dilini anlayacak seviyede konuşmaya ya da anlamaya ihtiyacımız var. Dolayısıyla burada dernek olarak Bulgarca kursunu ortak işbirliği çerçevesinde açtık. Bir yandan da buradaki Bulgaristan Ankara Büyükelçiliği de bize bu konuda çok destek verdi ve teşekkür plaketi de verdiler. Aslında bu her ne kadar geçmişte asimilasyon olmuş olsa da geçmişte bir takım sıkıntılar yaşamış olsak da. Tabii ki biz geçmişi unutmuyoruz ancak yüzümüzü de geleceğe döndük. Nasıl iş birliği projeleri gerçekleştiririz. İki kardeş halk ortak kültüre ortak sosyokültüre sahip olmuş, dilleri birbirine karışmış, türküleri birbirine karışmış, bir arada yaşayan, halk bundan sonra ortak işbirliği projeleri çerçevesinde neler yapabilir. Bulgar halkı ile Türk halkı kardeş ve birbirimizi çok iyi tanıyoruz. Çifte vatandaşlarımızın da bu iş birliği projelerinde nasıl rol oynayacakları belki de iş adamlarımız Bulgaristan'a gidip yatırım yapacaklar. Belki de Bulgaristan'daki vatandaşlar gelecekler Türkiye'ye yatırım yapacaklar. Aslında çok derin düşündüğünüzde sadece bir seçim değil, orada konjonktürü çok iyi okuyabilmek gerektiğini de düşünüyorum.

TUĞBA AKTAY

Kaynak: Tuğba Aktay