Eskişehir Su ve Kanalizasyon İdaresi (ESKİ) Genel Kurulu 2024 yılı Kasım ayı Olağan Toplantılarının ikinci oturumu gerçekleştirildi.
Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Ayşe Ünlüce’nin yönettiği toplantıda 2025-2029 yıllarını kapsayan yatırım ve stratejik planlar görüşüldü.
2025-2029 dönemini kapsayan 5 yıllık yatırım programı ile ilgili Plan ve Bütçe Komisyon Raporu, 2025 yılı yatırım programı, performans programı ve izleyen yıl bütçesi yer aldı.
Ayrıca, ESKİ Tarifeler Yönetmeliği’nin 19. maddesinde yapılacak değişiklikler ve su, atıksu hizmetleri ile ilgili yeni tarifeler de gündemde yer aldı.
2025 yılı geçici işçi vizesi ve taşınmaz tahsisi ile ilgili Plan ve Bütçe Komisyonu Raporları da meclisten geçti.
2025-2029 Yılları ile 2025 Yılı yatırım Programı hakkında konuşan Eskişehir Büyükşehir Belediyesi AK Parti Grup Başkanvekili Ahmet Sivri, Genel Müdürlüğün 2019-2023 yılları gider gerçekleşme toplam rakamları içinde sermaye giderlerine ayrılan kaynağın ortalama % 18 ler de olduğunun anlaşıldığını ifade etti.
“2024 yılı içinde toplam 2 milyar 50 milyon TL gider içinde yine sermaye yani yatırım giderlerine ayrılan kaynağın toplam gidere oranının % 18 olduğu görülecektir” diyen Sivri,
“Genel Müdürlüğün 2025-2029 yıllarında 14 proje ile 6.624.308.000,00 TL yatırım öngördüğü, 5 yılda tahmin ettiği 31 Milyar 280 Milyon TL giderin % 21 ini yatırıma ayırdığı anlaşılmaktadır. 14 projeden oluşan 2025 yılı ve 2025-2029 yılları yatırımlarını incelediğimizde;
Yatırım Proje Adı | 2025 Yılı Tutarı | 2025-2029 Yılı Tutarı
İçme ve Kullanma Suyu Hat yapımı | 97.500.000,00 | 880.500.000,00
İçme ve Kullanma Suyu Tesisleri ve Depoların Yapımı | 24.500.000,00 | 222.000.000,00
Kanalizasyon ve Yağmur Suyu Hattı ve Tesisleri Yapımı | 411.000.000,00 | 3.714.000.000,00
Atıksu Arıtma Tesisi Yapımı | 20.000.000,00 | 125.000.000,00
Kaynak Suları Kaptaj Yapımı ve İyileştirilmesi | 500.000,00 | 4.400.000,00
Hizmet Bina Tesis Bakım Onarımı ve Yeni Bina Yapılması | 13.000.000,00 | 118.000.000,00
İçme ve Kullanma Suyu Amaçlı Derin Kuyu Açılması | 10.000.000,00 | 90.000.000,00
Proje Yapımları | 2.000.000,00 | 11.500.000,00
Kamulaştırma | 700.000,00 | 6.400.000,00
Dolum Tesisleri ve Teçhizat Yenilenmesi | 40.000.000,00 | 200.000.000,00
Su Kayıplarının Azaltılması | 14.000.000,00 | 133.500.000,00
Yenilebilir Enerji Sistemlerinin Proje ve Yapımı | 42.500.000,00 | 115.000.000,00
Bilgi Yönetim Sistemlerinin İdame, Yenilenmesi ve Bakımı | 35.000.000,00 | 133.000.000,00
Diğer (Makine, Teçhizat, Taşıt vb. Alımı) | 106.600.000,00 | 871.008.000,00
Toplam | 817.300.000,00 | 6.624.308.000,00” diye konuştu.
"Gerçekleşme oranı düşük"
Yukarıda yazılı yatırım kalem ve tutarların da adet, miktar gibi gösterge değerlerinin yazılmamasını reddettiklerini aktaran Sivri, şöyle devam etti:
“2025 yılında planlanan büyük projelerin, Kanalizasyon ve Yağmur Suyu hattı ve tesisleri yapımı , Diğer ( Makine- teçhizat - taşıt vb alımı) İçme ve Kullanma Suyu Hat yapımı, Yenilenebilir Enerji Sistemlerinin proje ve yapımı olduğu, 2025-2029 yıllarında ise büyük projelerin yine aynı projeler olacağı ortadadır. Gerek 2025 gerekse 2025-2029 yatırım projelerinin gerçekleşmesi en büyük dileğimiz dir. Ancak Kurumun çalıştırdığı 1.106 Personel Giderleri, Mal ve hizmet alım giderleri, Faiz giderleri tahmini bütçelerde öngördüğü rakamlardan yüksekte gerçekleşmektedir. Üstüne birde zamanında ödenmeyen borçları koyarsanız, yatırıma kaynak ayırmada zorlanırsınız. 2023 yılı sermaye giderlerinin % 76,42 olarak gerçekleştiğini düşünürsek, hedeflenen yatırımların gerçekleşme oranlarının düşük olacağını da söyleyebiliriz. Bu yatırımların yapılabilmesi gelir kaynaklarının doğru tespit edilerek tahsilat oranlarının yükseltilmesine ve tasarrufa bağlıdır. Yatırım yapamayışınızı yine tasarruf genelgesine bağlayacaksanız eğer, size bir kez daha Genelgede kaynakların maksadına uygun olarak kullanılması, harcamalarda tasarruf sağlanması, bürokratik işlemlerin azaltılması gerekliliğinden hareket ile Bütçe sınırları içinde kalınması, Takip eden yılların bütçelerine ilave yük getirmemesi, iş artışına gidilmemesi, Faaliyet alanının dışına çıkılmaması, Mal alımlarında ortak tedarik yönteminin seçilmesi ilkelerine uyulması gerektiğini hatırlatmak isteriz.
"Bahaneden vazgeçin"
Eski Büyükşehir Belediyesine kaynak aktarmak için kurulan bir kurum değil, vatandaşa hizmet önceliği olan bir kuruluştur. Biz yatırım yapacağız ama tasarruf genelgesi bizi engelliyor, yatırım yapamıyoruz bahanesinden vazgeçmenizi size emanet edilen bütçeleri nerelerde tükettiğinizi bilmek istiyoruz. Tasarruf genelgesine takılıp da yapamadığınız yatırımların paraları nerede? Bu soruya samimiyetle cevap beklemekteyiz. Sorun bellidir, mevcut kıt kaynaklar verimli ve etkin şekilde kullanılmamaktadır. Kaynaklar ne kadar artırılırsa artırılsın, siz etkin ve verimli bir şekilde kullanılmadıkça, malınıza mülkünüze sahip çıkmadıkça israfın önlenmesi mümkün olmayacak, planlanan yatırımlar ise yapılamayacaktır. Bu gerekçeler ile 2025 yılı Yatırım Programı ile 2025-2029 yatırım programına red oyu vereceğimizi ifade eder, genel kurula saygılar sunarım.”
Özge ZAİMOĞLU
